Het eten van snoep die gelatine en karmijn bevat

Belangrijke note van de redactie

Over de halalwaardigheid van dierlijke gelatine (in het bijzonder over het vraagstuk of er bij de productie ervan wél of geen sprake is van chemische transformatie: een proces dat in het Arabisch Istihaalah wordt genoemd) bestaat er een meningsverschil onder de islamitische geleerden. Onderstaand islamitisch-juridisch decreet (fatwa) staat het consumeren van (varkens)gelatine wél toe.

Wij volgen echter de mening dat er bij (varkens)gelatine géén sprake is van Istihaalah (chemische transformatie op moleculair niveau) en dat ook gelatine afkomstig moet zijn van islamitisch-ritueel geslachte halal dieren (oftewel een halal oorsprong moet hebben). Vanuit onze positie als kenniscentrum en doorgeefluik van islamitische kennis publiceren we voor de volledigheid ook de onderstaande mening. 

Meer artikelen over dit specifieke onderwerp:

Karmijn wordt gewonnen uit een soort schildluis die woont op, en zich voedt met schijfcactussen.

Vraag

Het is tegenwoordig moeilijk – en vooral voor ons moslims die in het Westen wonen – om snoep te vinden die vrij is van bepaalde haram (verboden) ingrediënten of toevoegingen. De meeste soorten snoep bevatten namelijk gelatine. Er is tevens een andere stof, genaamd karmijn, die wordt gebruikt om bepaalde snoep van een rode kleur te voorzien. Ons is verteld dat deze stof wordt gewonnen uit vrouwelijke luizen (vlooien), maar veel moslims weten dit niet. Wat is het oordeel van de islamitische wetgeving hieromtrent? Is het toegestaan om snoep te eten die deze stof bevat?

Antwoord

Lof zij aan Allah,

Ten eerste:

Gelatine wordt onderverdeeld in [twee soorten]:

  1. plantaardige gelatine: er is niets mis met het gebruik hiervan noch in het nuttigen van voedsel dat dit [soort gelatine] bevat.
  2. dierlijke gelatine: deze behoeft specifieke uitleg; maar hoe dan ook er is niets mis met het nuttigen van het [voedsel] dat haar bevat, want zelfs als zij afkomstig is van een dood dier en vergelijkbaar verboden voedsel, deze zijn al omgezet in een andere stof met afwijkende eigenschappen en kenmerken.

Voor een uitgebreider antwoord op je vraag met betrekking tot gelatine: zie de vraag Het consumeren van dierlijke glycerine of gelatine (standpunt: varkensgelatine is halal).

Ten tweede:

Wij hebben niets kunnen achterhalen met betrekking tot de juistheid van hetgeen u heeft verteld over karmijn en dat deze gewonnen wordt uit vrouwelijke luizen. Zelfs als aangenomen wordt dat dat wel het geval is: als de snoep niet schadelijk is dan is er toch niets mis met het nuttigen ervan. Dit omdat, zoals hierboven is vermeld, de verboden stof is overgegaan in een andere stof.

Over de onreinheid van dode luizen bestaat een meningsverschil tussen de fiqh-geleerden (islam-juristen). Sommige van hen zeggen dat ze onrein zijn, omdat ze bloed bevatten en omdat bloed hun voedsel is. Anderen zeggen dat ze rein zijn door ze te vergelijken met vliegen, maar er bestaat wel consensus tussen hen over het verbod op het eten ervan.

Ad-Demiri, moge Allah hem begenadigen, zei: “Het eten van luizen is haram op basis van consensus.”

Einde van het citaat uit Hayat al-Hayawan al-Kobra, deel 2, pagina 118, nummering van al-Shamela (elektronische bibliotheek).

Een kilo karmijn bevat ongeveer 140.000 (vrouwelijke) luizen.

Het is haram om luizen te eten net zoals het haram is om maitah (een dier dat niet volgens het islamitische ritueel is geslacht) te eten en alcohol te drinken. Maar als ze door middel van behandeling in een andere stof zijn omgezet, dan is er niets mis met het nuttigen van die stof, zoals hierboven is vermeld.

Men dient te weten dat het uitgangsbeginsel voor deze eetwaren en dranken is dat ze halal zijn, en dat niet op basis van vermoedens gezegd kan worden dat iets daarvan verboden is. Er kan evenmin gezegd worden dat de meeste snoep gelatine bevat, want dit is in strijd met de werkelijkheid. Indien een persoon [uit godsvrucht] zaken die gelatine of karmijn bevatten wil vermijden, zal hij zeker een uitweg en [genoeg] capaciteit vinden in andere soorten snoep.

En Allah weet het beste.

© Stichting Halalpolitie | Vertaald van Islamqa, in opdracht van de Stichting Halalpolitie