De halaldetective (column) Over botsende idealen in de keuken en aan de eettafel

Als een moslim je een maaltijd aanbiedt dan trek je de halalwaardigheid ervan niet in twijfel.

De broers Shukran en Roshan hebben een ludiek filmpje, Things NOT to DO in Masjid, op YouTube gezet. Een van de don’ts is het spelen van de ‘halaldetective’. Een halaldetective controleert of het eten dat hij van andere moslims krijgt wel Halal (toegestaan) is. In de moskee geeft zijn vriend hem, naar eigen zeggen, “only the best chicken in the world.” De halaldetective is nog niet tevreden en vraagt of de kip wel Halal is. De vriend antwoordt enigszins beledigd dat de kip moslim was voordat hij stierf.

Ga er vanuit dat een andere moslim ook Halal eet, is de boodschap van de scène. Maar wat als een moslim gaat eten bij iemand met een andere levensovertuiging?

Het is nog niet zo eenvoudig om islamitische gasten Halal eten voor te zetten als je zelf niet gewend bent naar deze regel te leven. Ik voel dan bij wijze van spreken de hete adem van de halaldetective in mijn nek. Je moet rekening houden met het verbod op alcohol (mag ik wel witte wijnazijn gebruiken?), het gebruik van vlees (is deze kip correct geslacht?), en e-nummers (toegevoegde stoffen aan eten, die niet allemaal Halal schijnen te zijn en waarvan ik de discutabele nummers niet uit mijn hoofd ken). Als ik een inventaris heb gemaakt van wat de betreffende moslim wel en niet eet, kan ik boodschappen gaan doen. Het is voor mij geen enkel probleem om naar de dichtstbijzijnde islamitische slagerij te fietsen, want ik koop daar ook vaak kruiden en specerijen. Maar de ‘halalkip’ van deze slagerij gaat wèl tegen mijn diepste overtuigingen in. Namelijk dat het verkeerd is om een kip haar hele leven in een piepklein hokje op te sluiten, haar snavel af te knippen en haar zó snel vet te mesten dat ze van ellende door haar poten zakt. Een ordinaire plofkip, die alleen op een iets andere manier geslacht is.

Toch houd ik graag rekening met de dieetwensen van mijn bezoek, of het nu om religieuze of andere principiële redenen gaat of om gezondheidsredenen. Ik wil namelijk dat iedereen zich welkom voelt in mijn huis. Tegelijkertijd is het eigenlijk de verantwoordelijkheid van de gast om eventuele dieetwensen aan te geven. Afgelopen december kreeg ik Turkse mensen op de koffie, in het kader van mijn stage. Ik wilde een speculaastaart maken en vroeg aan hen of zoetigheden in orde waren, zolang er maar geen alcohol of gelatine in zat. Toen werd ik even bedenkelijk aangekeken en vertelde mijn stagebegeleider me dat niet alle margarine oké is. Het werd dus een speculaastaart met roomboter.

Halverwege het bereidingsproces kwam ik erachter dat er ook e-nummers in amandelspijs zitten. Ik besloot het maar zo te laten en te ‘duimen’ dat het geen verkeerde e-nummers waren.

De onderliggende vraag is in hoeverre een (moslim)gast eisen mag stellen aan het voedsel. Er is bovendien bijna altijd wel iets wat een moslim wél kan eten. Zo heb ik altijd fruit in de fruitschaal liggen. Ik voelde me ook niet verplicht om iets te bakken, maar ik vind het leuk om te doen.

De twee broers uit het filmpje roepen op om geen halaldetective te spelen bij andere moslims. Maar kun je er als moslim wel vanuit gaan dat je bij een andere moslim zonder meer Halal eet? Zo mag de ene moslim best genieten van gegrilde gamba’s, maar zijn schelp- en schaaldieren niet toegestaan voor andere moslims. Een moslim kan er dus niet zomaar vanuit gaan dat hij volgens zijn specifiek geldende regels Halal eet bij iedere moslim.

En dan hebben we het nog niet eens over moslims die af en toe een biertje drinken. Is het bij voorbaat wel Halal om bij hen te eten?

Daarnaast gaat Halal eten verder dan een etiketje. Er bestaat tegenwoordig een Meldpunt Halalmisbruik. Ik denk dat dit heel hard nodig is. Varkensvlees in döner kebab (een Turks vleesgerecht), kruisbesmetting in het Chinese restaurant waar alle soorten vlees in dezelfde wok worden bereid, en paardenvlees dat als Halal rundvlees verkocht wordt, zijn voorbeelden om dat te onderbouwen. Tegelijkertijd zou ik graag willen dat het halal-meldpunt verder gaat, en niet alleen naar het soort beest en de methode van slachten kijkt, maar ook naar de leefwijze en het voer dat het dier kreeg. Onlangs hoorde ik van een Marokkaanse Nederlander dat mensen van oudere generaties de gewoonte hebben om een kip één week van te voren te kopen. Levend wel te verstaan! Deze wordt de hele week op gezond voer gezet en daarna pas geslacht. Kortom, men ging er al langer niet vanuit dat een kip louter goed voer kreeg; ook al was er vroeger geen sprake van bio-industrie zoals we die nu kennen. Zij gaan ook niet direct over tot het slachten, maar laten de kip eerst een hele week loslopen in de tuin of binnenplaats met gezond voer tot haar beschikking. Men had kennelijk al veel langer door dat echte kwaliteit vlees op gezond voer en en een goed leven berust!

Als de kip haar hele leven heeft losgelopen en kwalitatief goed voer heeft gehad, kan ik mijn moslimgasten dus met een gerust hart kip voorschotelen. Zolang ik dat niet zeker weet, kies ik voorlopig maar voor vegetarische maaltijden…

Door: Jennifer van Werkhoven

Jennifer van Werkhoven is lid van het blogteam van Nieuwemoskee.nl

© Nieuwemoskee.nl | Steun ons met een like, tweet of post op social media!